Efekt zastosowania dwuosiowych systemów nadążnych.
Aktualnie mamy w Polsce ponad 21 GWp mocy w instalacjach PV. Znaczna ich część stoi na konstrukcjach statycznych "południe". Ze względu na krótkotrwałe generowanie przez nie ponad połowy całego dziennego uzysku w południe, stoimy przed koniecznością jej magazynowania, by po kilku godzinach wprowadzać ją do sieci. Jest to bardzo kosztowne, o czym świadczy ostatni zakup magazynów energii przez PGE. Za 900 MWh zapłacą 1mld. 265 mln. PLN netto, czyli 1 mln. 400 tys. PLN netto za 1 MWh. (info. styczeń 2025 r.). Farma o mocy 1 MWp, latem w słoneczny dzień generuje około 8 MWh, z czego ponad 50% w pięciu szczytowych dla uzysku godzinach. Dla zmagazynowania tylko około 25% uzysku, to licząc się z efektywnością jego pracy, potrzebny jest magazyn około 2,5 MWh. Wykorzystany jest przez ok. 120 dni słonecznych w roku. Poza tym okresem można go wykorzystać np. do ładowania z sieci i wysyłania do niej, co jednak będzie się wiązało z kosztami przesyłu. Postawienie dzisiaj instalacji PV o mocy 1 MWp, z zabezpieczeniem magazynowania tylko 25% uzysku, to koszt około 5 mln. 500 tys. PLN. Jeżeli nawet, cena magazynów energii spadnie o połowę, to koszt będzie ok. 4 mln. 200 tys. PLN. Bez magazynów energii rozwój OZE jest dzisiaj niemożliwy, ale czy jest alternatywa pozwalająca zmniejszyć koszty? Jest, i była już od dłuższego czasu. Są to jedno i dwuosiowe systemy nadążne. W Polsce ze względu na nisko operujące w znacznej części roku słońce, są to zdecydowanie te drugie. Badania empiryczne za 2024 rok z 1 kWp wykazały uzysk 1.640 kWh. Dla instalacji w skali (farmy), ze względu na wzajemne zacienianie 1kWp daje 1.450 kWh.
Instalacja "południe" o mocy 1 MWp Instalacja dwuosiowa o mocy 0,7 MWp
Powyżej wykres porównujący uzysk z instalacji "południe" o mocy 1 MWp
z instalacją nadążną dwuosiową o mocy 0,7 MWp. Pomimo różnicy w mocy obie generują dokładnie tą samą ilość energii. Ta analiza skłania do następującego wniosku
" Zmniejszenie mocy instalacji PV na systemie nadążnym dwuosiowym o 30% w stosunku do mocy instalacji statycznej, powoduje że zachowując tą samą docelową jej efektywność, przenosimy 30% uzysku z godzin szczytowych na pozaszczytowe, zmniejszając tym samym o 30% zapotrzebowanie na magazyny energii. "
Każde postawienie nowej instalacji PV skutkuje nadwyżką uzysku w szczycie dnia. Dlatego magazynowanie z nich energii staje się obligatoryjne. Poniżej koszty (w dużej skali) dla postawienia instalacji o tych samych wielkościach uzysku, pokazujące o ile mniej magazynowania energii potrzebuje instalacja nadążna dwuosiowa , wysyłając ją bezpośrednio do sieci.
Instalacja statyczna "południe" o mocy 1 MWp.
Koszt postawienia 1 MWp 2.400.000 PLN\
Magazyn energii ? 2,5 MWh 3.000.000 PLN
Razem 5.400.000 PLN
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Instalacja dwuosiowa nadążna o mocy 0,7 MWp
Koszt postawienia 0,7 MWp 3.000.000 PLN
Razem 3.000.000 PLN
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Warto przeanalizować jeszcze jedną kwestię. Co ze stojącymi już farmami "południe". Czy warto zmienić je na dwuosiowe systemy nadążne, aby dostawić mniej magazynu energii ? Jest cała infrastruktura, i pozostaje tylko dostawienie dwuosiowych systemów nadążnych i przełożenie paneli.
Koszt postawienia dwuosiowych systemów nadążnych dla mocy 0,7 mWp.
Koszt postawienia 0,7 MWp 1.900.000 PLN
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Koszt magazynów energii dla farmy 1 MWp
Magazyn energii 2,5 MWh 3.000.000 PLN
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Do zbycia zostaje 300 kWp instalacji PV. Warto przemyśleć zbycie wszystkich paneli z konstrukcją i zakup nowych. Koszt ok. 300.000 PLN.
Wstępna analiza rynku dla dwuosiowych systemów nadążnych.
Biorąc pod uwagę dużą zależność od pogody dwóch największych systemów generacji energii z OZE, czyli PV oraz wiatraków, zrozumiały jest obecny nacisk na budowę magazynów energii. Zapotrzebowanie na najbliższe lata liczy się już w dziesiątkach GWh. W PV mamy w Polsce zainstalowanej ponad 21 GWp mocy, z tego 4,6 GW zainstalowane tylko w 2024 r. Znaczna część to rynek prosumencki, mniejszych i często montowanych na dachach instalacji. Około 6 do 10 GW to instalacje mogące być zainteresowane ewentualną zamianą na dwuosiowe systemy nadążne. To rynek wart około 20 mld. PLN. Biorąc po uwagę 2024 r., i zakładając ok. 2 GW montażu na systemach nadążnych, to był to rynek na ok 8 mld. PLN, dający zmniejszenie kosztów o ok. 2,5 mld. PLN.
Kilka podstawowych dla inwestycji kwestii.
- Jaka powierzchnia dla instalacji ?
Dla mocy pełnego 1 MWp, czyli uzysku rocznego 1.450 MWh to 1,75 ha. Dla mocy 0,7 MWp, czyli uzysku rocznego 1.000 MWh to 1,2 ha.
- Czas realizacji inwestycji
Dla gotowego projektu (czas ?), samo postawienie to 2-3 miesiące dla 1 MWp.
Dla konwersji 1 MWp. południe na 0,7 MWp dwuosiowy system nadążny, do 2 miesięcy.
- Gwarancja i serwis
3 lata na elektrykę i elektronikę
15 lat na konstrukcję
Po trzech latach pełnej gwarancji, możliwość wykupienia opcji "Pełen serwis". 20 tys. za 1 MWh/rok.